Slaapwandelen: een vreemd fenomeen
Somnabulisme. Het zegt je waarschijnlijk niks, maar dit is de medische term voor slaapwandelen. Slaapwandelen is een vreemd fenomeen. Je beweegt, praat of eet zelfs terwijl je in feite gewoon slaapt. Hoe kan dit? En is dit gevaarlijk?
Wat is slaapwandelen?
Slaapwandelen is een slaapstoornis, net als bijvoorbeeld snurken, slaapapneu, bedplassen en praten in je slaap. Bij slaapwandelen is je lichaam in beweging, terwijl je hersenen slapen. Een slaapwandelaar oogt dus wakker, maar in werkelijkheid slaapt hij nog. Slaapwandelen kan voorkomen op elke leeftijd en in allerlei gradaties. Het varieert van alleen geopende ogen tot rondlopen en zelfs autorijden. Het kan enkele seconden duren, maar ook een half uur uur of langer. De slaapwandelaar herinnert zich bij het ontwaken niks van het slaapwandelen.
Hoe ontstaat slaapwandelen?
Slaapwandelen vindt altijd plaats tijdens de eerste fase van de slaap, tijdens de eerste drie uur van de slaap. Dit is de meest diepe slaapfase. Het lichaam is nog actief, kan draaien en woelen in bed, terwijl de hersenen steeds trager gaan werken. Iemand die slaapwandelt, is dus niet zijn droom aan het uitvoeren, zoals vaak wordt gedacht. Dat is niet eens mogelijk: het lichaam is in de droomfase juist volkomen verlamd. Bij een slaapwandelaar gaat er tijdens de omschakeling van waken naar slapen waarschijnlijk iets mis. Daarom komt het ook relatief vaak voor bij kinderen, bij wie de hersenen nog in ontwikkeling zijn. Zij kunnen er dan ook vanzelf overheen groeien. Bij volwassenen kunnen stress, medicijngebruik, oververmoeidheid, alcohol- of drugsgebruik en een verstoorde hormoonhuishouding het slaapwandelen in de hand werken. Ook erfelijkheid is een belangrijke factor voor het ontwikkelen van deze slaapstoornis.
Is slaapwandelen gevaarlijk?
Slaapwandelen op zich is niet gevaarlijk, zolang het binnen een beschermde omgeving gebeurt. Het grote gevaar zit hem in wat een slaapwandelaar gaat ondernemen. Zal hij bijvoorbeeld een raam openen, dan kan hij eruit vallen. Autorijden tijdens het slaapwandelen is ook niet echt veilig te noemen. En gaat iemand slapend koken, dan kan het gas open blijven staan en brand ontstaan. Daarbij kan een slaapwandelaar op elk moment en op de meest vreemde plekken weer in slaap vallen. Ook dit kan voor gevaarlijke situaties zorgen. Zorg dus voor een zo veilig mogelijke omgeving, door een traphekje te plaatsen en deuren en ramen goed af te sluiten, met sleutels buiten handbereik.
Mag je een slaapwandelaar wakker maken?
Het verhaal gaat dat het gevaarlijk is om iemand die slaapwandelt, wakker te maken. Dit is echter een fabel. Het kan wel lastig zijn, omdat de slaap zo diep is. Hierdoor kan iemand ook verward, angstig of zelfs boos reageren bij het ontwaken. Vaak is het wekken van een slaapwandelaar ook niet nodig. Je kunt iemand beter rustig naar zijn bed terugbrengen. Een andere manier is om een sensormat naast het bed te leggen. Stapt de slaapwandelaar hierop, dan gaat het alarm af en wordt diegene meteen wakker. Je kunt ook een natte handdoek proberen.
Gelukkig komt slaapwandelen niet vaak voor en als het gebeurt, is dit meestal maar 1 keer per nacht. Heb je echter grote slaapproblemen of ontstaan er onveilige situaties, vraag dan hulp aan een slaapspecialist!
